اثر نامتقارن تکانه‌های سیاست مالی بر اقتصاد ایران: الگوی DSGE با تقریب مرتبه دوم

هدف این مقاله، بررسی اثر غیرخطی متغیر سیاست­های مالی بر متغیرهای کلان اقتصادی است. ازاین‌رو، تأثیر تکانه­های مالی برابر، اما با علامت متفاوت، بر متغیرهای تولیدی کلان اقتصادی مدنظر بوده و اثرات نامتقارن آن سیاست­ها با تأکید بر مخارج دولت مورد بررسی قرار گرفته­ است. برای این منظور از مدل تعادل عمومی تصادفی پویا متناسب با اقتصاد ایران، طی دوره زمانی 1369:1 تا 1393:4 استفاده شده ­است. ضمن بیان مبانی نظری اثرات نامتقارن تکانه­های مالی بر متغیرهای کلان اقتصادی، به دو دسته مطالعه اشاره می­شود؛ دسته نخست، بر ویژگی­های متفاوت محرک مالی متمرکز شده که برمبنای آنها وجود اثرات غیرخطی یک ویژگی بارز محرک مالی در کشورهای صنعتی و در‌حال‌توسعه است. دسته دیگر، به اثبات اثرات متفاوت مخارج دولت در مواقع تعدیل­های مالی مرسوم و بعضاً گسترده می‌پردازند و بر انتظارت مربوط به تعدیل مالی برای ثبات بدهی تأکید دارند. نتایج حاصل از تحقیق نشان می­دهد که تکانه­های مثبت و منفی مخارج دولت دارای اثرات نامتقارن بر متغیرهای کلان اقتصادی هستند. تکانه­ منفی مخارج دولت، بر مصرف، سرمایه­گذاری و تولید بخش خصوصی و همچنین تولید کل دارای اثر کاهنده، به میزانی شدیدتر، پایدارتر و بزرگ‌تر، نسبت به تکانه مثبت مخارج دولت بوده که دارای اثر فزاینده، اما کوچک­تر و موقتی است.